Relacja z obchodów 162 .rocznicy Powstania Styczniowego
162 lat temu, 22 stycznia 1863 r., Manifestem Tymczasowego Rządu Narodowego rozpoczął się największy w XIX w. polski zryw narodowy – Powstanie Styczniowe.
Czas oddać Im hołd – Gloria Victis. Przesłanie „ Chwała zwyciężonym” krzepiło serca, budziło ducha, dodawało sił, aby wierzyć, że jeszcze Polska nie zginęła. Przypominało o powstańczym testamencie wolności i patriotycznej powinności niezłomnego trwania. Z pamięci o styczniowym zrywie uformowały się drogi prowadzące do niepodległości w roku 1918.
Czynny udział z bronią w reku wzięli mieszkańcy Brudzewa oraz miejscowości leżących na terenie gminy brudzewskiej. Znaczną rolę w organizacji powiatowej ugrupowania „Białych”odgrywali ziemianie: Alfred Kurnatowski z Brudzewa i Józef Kożuchowski z Brudzynia.Wwalce zbrojnej szczególnie zasłużyli się synowie Alfreda: Ryszard i Gustaw.
W kompanii Kurnatowkiego służyli m.in. ochotnicy z Brudzewa oraz Cichowa. Sam Brudzew pozostawał na uboczu działań zbrojnych. Najbliżej miejscowości miała miejsce potyczka, do której doszło między Czepowem a Krwonami, 20 sierpnia 1863 r., kiedy to kawaleria łęczycka rotmistrza Walentego Parczewskiego starła się ze stacjonującym w pobliżu oddziałem kozaków sztabsrotmistrza Aleksandra Pawłowicza von Grabbe. Starcie to zakończyło się porażką Polaków. Potyczkę potwierdzają m.in. akty zgonu 5 powstańców poległych lub zmarłych z ran, znajdujące się w Archiwum Diecezjalnym we Włocławku. Są to: Wojciech Supranowicz i Ludwik Kosiński, nazwiska pozostałych poległych są nieznane.
Powstańcze groby są dziś dla nas niczym zatarte karty pisanej księgi, niektóre z nich są jeszcze do odczytania, inne pozostaną na zawsze blade:
…Antoni Grabowski, urodził się w 1843 r. w Brudzewie, syn Wojciecha i Anny Kaczmarskiej. Zmarł w Turku w 1913 r., gdzie został pochowany na cmentarzu „na Lipce”. Wspomina o nim w swoim pamiętniku dowódca powstańców Ryszard Kurnatowski, …
W Brudzewie pozostawałem do 15-go czerwca i wtenczas Kożuchowski dał znać, że punkt zborny nowo formującej się kawalerii – pod Gosławicami na Bniszewie (sic)e. 4-ch nas: ja, brat Gustaw, Grabowski (krawiec z Brudzewa) i Mikołaj Taborski – siedliśmy na jedną bryczkę, drugą naładowaliśmy rynsztunkiem różnego rodzaju i bronią – konie wierzchowe szły przywiązane za bryczką. Przez Leszcze, Kościelec, …
Z dumą i wrażliwością, z poczuciem odpowiedzialności za losy Ojczyzny odczytujemy tę wielką lekcję historii, niesiemy patriotyczne zobowiązanie wobec naszego dziedzictwa.
Rocznicę powstańczego zrywu upamiętniły 22 stycznia 2025 r. władze samorządowe Gminy Brudzew, delegacja ze Szkoły Podstawowej w Koźminie oraz członkowie Towarzystwa Przyjaciół Brudzewa. Pod obeliskiem „Gloria Victis” w lesie sacalskim zostały złożone kwiaty i zapalone znicze.
Towarzystwo Przyjaciół Brudzewa
